Литературный портал

Автор поста

Չարի վերջը (Ուղեղածամոն) (1)

Սոված հասրակությունում բարություն քարոզում են խաբեբաները, հիմարները և սրբերը:

Լինում է, չի լինում մի թագավորություն: Էս թագավորության թագավորը պաշտոնապես ունենում է երեք տղա, մեկը մյուսից գեղեցիկ ու շնորհքով: Ամեն տղան իր հերթին պաշտոնապես ունենում է մեկ սիրած աղջիկ: Թագավորը տղաներին նշանում է, և ուզում է մի փոքր էլ զբաղվել անձնական հաճույքներով, ինչը թագավորների սուրբ պարտականությունն է: Բայց մի կողմից տղաները, մյուս կողմից էլ նոր խնամիները, էլ չասած տարբեր գաղտնի և բացահայտ գործակալների մասին, պետական շահերից ելնելով սպառնալից խնդրում են արագացնել հարսանիքները: Մյուս կողմից էլ, ըստ մշակութային դավադիրների սոցիալական հարցումների գաղտնազերծված արդյունքների, ժողովուրդը ծարավի է համազգային զվարճության, և զրույցների համար լուրջ թեմայի: Ըստ «ժողովրդի շեղման» բաժնի զեկույցի, ավելի լավ շեղում իրենց ամենօրյա հոգսերից չի էլ կարելի պատկերացնել, քան հարսների և նոր խնամիների թման:
Իսկ ըստ բամբասահավաք բաժնի տվյալների, ամենաշատ կարդացվող թերթը դարձյալ «Պալատական ասեկոսներ» ձեռագիր թերթիկն է, որով տատիկներն արևածաղկի սերմ են վաճառում: Այնտեղ հիմնականում ծամծմվում են արքայի և իր ընտանիքի ինտիմ զվարճությունները, քանի որ այլ թեմա չունեն: Երևի ժամանակն է ասպարեզը զիջել մատաղ սերնդին ու ազատվել թագուհու կշտամբանքներից: Թագավորը, բացի իր պալատները, պաշտոնապես կալվածքներ և նրանցում պալատներ ուներ նաև մայրաքաղաքում և սահմանամերձ շրջանում: Իսկ ոչ պաշտոնական կալվածքներում ապրում էին տարբեր ուրվականներ, և նրանց փոխարինողներ, թագավորական շռայլ անցյալի կենդանի հիշողություններ, և այդ հիշողությունների վկայություններ: Այդ կողմերում նույնիսկ թագավորը սիրտ չէր անում երևալ բնական տեսքով, ու՝ առանց քեռու: Նոր խնամիները արքայական ճնշման մասին հարցապնումներով շարունակ խանգարում էին նրա քունն ու ճնշումը, փորձելով ճշտել ու հուշել, թե որ տղային ինչ է հասնելու: Կառավարական նիստերին ձանձրանալիս արքան փորձում էր ուրախանալ, պատկերացնելով շուրջբոլորը հավաքված խոնարհ հարսներին և ուսերին թռած ու գլխին նվագող չարաճճի թոռներին, բայց գլխացավը բռնում էր, և ճնշումն էլ ավելի էր բարձրանում, երբ հիշում էր, որ հենց ինքը պետք է որոշում կայացնի, թե ո՞ր թոռը որտեղ է ապրելու: Ու չէր կարողանում թոռներին հավասարապես սիրել: Եվ մի գաղտնի խորհրդակցության ժամանակ, երբ քեռին էլի իր գինին էր խմում, ինքն էլ գլխին էր տալիս ու գլխացավի դեղ խմում, քեռին խեղճուկրակ բողոքեց հարսից, ու խորհուրդ հարցրեց: Թագավորը, հասկանալով ակնարկը, շատ է ուրախանում: Հետո այդ ուրախությունից մտքեր է պակասեցնելում, շեշտեր ավելացնելում, և հրամայում արդյունքը շտապ տպագրել երեկվա ամսաթվով վաղվա թերթում:
«Հրաման խորիմաստ կողմնորոշման Մենք, ամենակարող թագավորս, նպատակ ունենալով արդարացի ձևակերպելու մեր սերը տղաների և հարսների նկատմամբ, որոշել ենք ազնիվ ու անաչառ մրցույթ անցկացնել հարսների մեջ, և որոշել մեր ամենահամեստ հարսին, ամենաշնորհքով հարսին և ամենասիրելի հարսին: Եվ ըստ այդմ էլ որոշել, թե ում ինչքան է պետք սիրել, և ինչ բաժին հանել մեր անսպառ հարստություններից: Մրցույթի ժամանակ հարսների կողմից կմասնակցեն միայն նրանց մարտավկաները, որպեսզի բացառվեն կանացի սկանդալներն ու մայրական լացով համեմված ճնշումները ժյուրիի անդամների վրա, որոնցից մեկը մենք ենք: Պատճառը՝ կանացի վեճերի հանդեպ իմունիտետի խրոնիկական բացակայությունը պալատում: Ձեր սիրելի թագավոր, մրցույթի ծրագրի համահեղինակ և ժյուրիի նախագահ»:
Գալիս է մրցույթի ժամանակը: Ժամանում են տղաների հորքուր մորքուրները, քեռին, հարսները, նրանց մարտավկաները, և՝ թաղի կանայք, որոնց կոչումն ու խնդիրն էր մրցույթի ժյուրիի անաչառ վճիռն ու հարսների շնորհքի համբավը տարածել թագավորության բամբասասեր հասարակության մեջ: Շա՜տ հուզիչ անցավ նախնական ծանոթության պահը: Հարսները հնարավորություն ունեցան անմիջապես շփվելու հորքուր մորքուրների, քեռու և հատկապես թագավոր թագուհու հետ, արտահայտելու իրենց հիացմունքն ու սերը, և ի միջի այլոց, ցուցադրել իրենց հետ բերած շենք ու շնորհքի հավաքածուն ամբողջությամբ:
Ավագ տղայի նշանածը բերել էր իր մասին պատմող գրքերի և չճարվող դեղերի կապոցներ՝ երիկամների և լյարդի հիվանդության, նևրոզի, անքնության, պլևրիտի և այլնի դեմ և ասաց, որ շատ ուրախ կլինի, եթե դրանք իր ամենասիրելի մարդիկ օգտագործեն: Խնամիները շատ ուրախացան, կապոցը խառնշտեցին, բայց հայտնեցին, որ ցավոք սրտի, առայժմ դրանց կարիքը չունեն: Այ, եթե ճնշման դեղ բերի, շատ լավ կլինի: Հարսը, նրանց ցույց տալով համարյա դատարկված կապոցը, խորհուրդ տվեց խմել ինչքան կուզեն, որովհետև էլի կբերի: Իսկ ճնշման համար ասաց, որ դա անբուժելի հիվանդություն է, և մաքառելն՝ անօգուտ: Ինքը չգիտի խոսքն ում մասին է, բայց դրա միակ բուժումը այլևայլ գռգռիչներից հրաժարվելն է, և հով սարերում անասնապահությամբ զբաղվելը, իսկ թագավորելը ժիր ու բանիմաց ջահելներին թողնելը: Նա շարունակ գրկում ու համբուրում էր հորքուր մորքուրներին, քեռուն, հատկապես թագավորին ու թագուհուն, և՝ կրկնում, որ նրանք հախուռն կերպով մտան իր սիրտը, և հիմա իր սրտում արժեքների խառնաշփոթ է, և այնտեղ շունը տիրոջը չի ճանաչում, ճիշտ ինչպես պալատում: Նա անընդհատ նվագում էր, երգում, հիշում Բախին,Սայաթ Նովային, անձամբ ծանոթ միջազգային քաղաքական ու մշակութային գործիչներին, որոնց համար բազմիցս նվագել է նրանց խնդրանքով: Բայց անհասկացող լսարանը գովում էր, հորանջում ու աննկատ հեռանում: Խեղճի մարտավկան փորձեց խնդրել, վախեցնել, սիրախաղեր տալ, իր և հարսիկի հետաքրքիր ֆոտոնկարները բաժանել, ստորագրել, ոչինչ չօգնեց: «Ա՜խ, մայրիկ ջան, -լալիս էր հարսն ու նվագում, -միայն դու էիր մինչև վերջ դիմանում քնած վիճակում, սրանք տեղում չեն մնում, որ քնացնեմ: Սրանք սովոր են իրենց պալատական տնգլաներին: Ես ինչպե՞ս ինձ թույլ տամ իմ մշակութային իմիջով տնգլա նվագել»: Հարսն անընդհատ քաշքշում էր հորքուր մորքուրներին,- «Հորքուր ջա՜ն, դու ինձ անընդհատ խորհուրդ տուր, մորքուր ջան, անընդհատ հուշիր ինձ, թե ինչը ո՞նց անեմ: Ես մինչև հիմա առանց ձեր խորհուրդների միա՜յն խարխափել եմ այլևայլ հետևանքներով»:
Հորքուր մորքուրները բարեհամբույր ժպտում էին,-«Գիտե՜մ, ջանս, գիտեմ: Մենք քո գիշերով անցածը ցերեկով ենք անցնում: Մի՜շտապիր, կհասցնես»: Նրա մարտավկան շատ լավ գուշակում էր սուրճի բաժակով, և բոլորին գուշակում փայլուն ապագա, եթե հարսը դառնա թագուհի: Այդ թեման իր առանձնազրույցում հարսն այնքան նուրբ պարզաբանեց թագուհուն և թագավորին, որ նրանք հուզմունքից լաց եղան: Թաղի կանանց ասելով, հարսն էլ, ազդվելով իր ասածներից և նրանց լացից, ողբ է կապել:
Իսկ միջնեկ հարսը բերել էր լսողությունն ուժեղացնող սարքեր սինխրոն երաժշտությամբ, գեղեցիկ քանդակներով ձեռնափայտեր, և փուչիկներով զարդարված հաշմանդամի երկու սայլակ, հատուկ թագավորի և թագուհու համար՝ ձայնային ազդանշանով և լավագույն ցանկություններով: Թագավորը և քեռին, մեկ մեկ էլ թագուհին սրտների չափ քշեցին սայլակներն, ու շատ տխրեցին, իմանալով, որ դրանք հետոյի, այսինքն մոտ ապագայի, համար են: Միջնեկ հարսը ևս սիրահարվեց հորքուր մորքուրներին, քեռուն և հատկապես թագավորին ու թագուհուն, ու էլի անընդմեջ համբուրում էր բոլորին, որ հանկարծ անըդհատ իրեն զսպելով խելքը չթռցնի: Ասում էր, որ համաձայնվեց այս տունը հարս գալ, երբ տեսավ թագուհու կանաչ աչքերը, որ ինչպես ասել էր գնչուհին, բարության և արդարամտության նշան են, և՝ իր երջանիկ ապագայի թալիսմանը: Քեռին սկզբում շատ էր ոգևորվում համբույրներից, բայց հետո խնդրեց, որ խմած քնած ժամանակ համբուրեն ոչ այդքան բուռն, քանի որ վախենում է արյան զեղումից:
Հորքուր մորքուրները, թագավորը և թագուհին ստիպված սովորեցին համատեղել այդ չդադարող համբույրներն առաջին անհրաժեշտության գործողությունների՝ բարևելու, զրուցելու, լվացվելու, ատամ մաքրելու և քչփորելու, հաց ուտելու հետ և այլն: Միջնեկ հարսը, երբ մի լավ զննեց իրեն հասանելիք նվերները և ճշտեց պիտակները, անընդհատ կրկնում էր, որ համարյա բոլորը մտան իր սիրտը նվերներով հանդերձ: Ճիշտ է, ինքը շատ ավելի թանկ նվերներ է ստացել և ստանում իր երկրպագուներից, բայց նվերի արժեքը փողի մեջ չի: Նվերը միշտ պետք է պատրաստ լինի նվիրվելու: Օրինակ, քեռու ոսկե մեդալյոնը, որը վերցրել է երկու օրով, շատ լավ սազում է իրեն: Հարսը բոլորին նկարում էր ֆոտո և կինոապարատներով, վերցնում մատնահետքերը որպես հիշատակ, հետաքրքվում անցյալով, որպեսզի իր սերն ուժեղացնելու լծակներ գտնի: Ու գտնում էր: Թագուհու համար խելագարվում էր: Մարտավկայի հետ ուզում էր գտնել ու գրել հատկապես տարբեր մանրանասներ թագուհու կենսագրությունից: Փաստեր էին ճշտում բոլորից՝ ծառաներից, հորքուր մորքուրներից, քեռուց և հատկապես թաղի կանանցից: Հատուկ հետաքրքրվում էին, թե պալատական օրենքներով թագուհին քանի՞ սիրեկան պահելու իրավունք ունի, և ինչպե՞ս է իրականացրել իր այդ իրավունքը նորին պայծառափայլությունը: Հարսի մարտավկան բոլորին, նաև անվտանգության բաժնի սպաներին, բաժանեց հարսի և իր ծովափի նկարները, որ հասկացնի, որ հարսն ունի ապագա թագուհու ներքին, և ոչ պակաս արտաքին տվյալներ, լա՜վ ծանոթություն, անցյալ, շրջապատ: Մի խոսքով՝ պատրաստի թագուհի է: Ու ինքն էլ իր տվյալներով պատահական մարդ չի նրա շրջապատում:
Հորքուր մորքուրները, քեռին այդ հարսներով հիացած էին: Խոսելու, երգելու, համբուրվելու, արտահայտվելու, նվերներից գլուխ հանելու ի՜նչ շնորհք, ճաշա՜կ, օժի՜տ ու դաստիարակություն: Նկարների ի՜նչ որակ, ի՜նչ շրջապատ ու անցյալ:
Իսկ ա՜յ, կրտսեր հարսն իրեն շա՜տ մեծամիտ էր պահում: Ամեն մեկին հավասար ժպտում էր, մի ինչ որ բացիկ նվիրում անհայտ հեղինակների անիմաստ քառատողերով: Ինչ որ Մեծարենց, Տերյան Վարուժան, Զարիֆյան: Երևի իր շրջապատն է: Հազի՜վ էլ այդքան գրեն: Քիչ էր խոսում, միայն ընդհանուր թեմաներից, կարծես իրեն արժանի մեկը չկար մտերիկ զրույցի համար: Ճեմում էր ինչ որ մեկի, կամ նշանածի հետ, ու՝ հաճախակի ծիծաղում: Ու՞մ վրա էր ծիծաղում իր աղքատիկ օժիտով, պարզ չէր: Ոչ մեկին, ոչ մի հորքուր մորքուրի, գոնե մի հատ ջան չասեց անաստվածի աղջիկը, ոչ մեկին չհամբուրեց, նույնիսկ՝քեռուն: Խեղճ քեռին շատ էր ազդվել, և դրանից ավելի շատ էր խմում: Ավագ հարսներն մեծամիտի քառյակները հավաքեցին, զննեցին, բայց բացի քնաբեր հատկությունից, ուրիշ բան չգտան: Թե ի՞նչ նենգ նպատակով էր այդ մեծամիտը քնաբեր բաժանում ու բոլորին շշմեցնում, չհասկացան, բայց գոնե պարզեցին իրենց ախոյանի գլխավոր զենքը:
(շարունակելի)
Создано 06.05.19 08:40
© Все права защищены
134
Безымянный 21:29 04.05.24
Հետաքրքիր թր